In het oosten van het land werken vier ziekenhuizen intensief samen om de beste behandeling van longkanker te garanderen voor iedere patiënt. Ze hebben daarvoor een speciale samenwerking opgetuigd: Longkankernet. Zo komen patiënten ook in aanmerking voor behandelingen die je niet overal kunt krijgen.
Wie gezondheidsklachten heeft, gaat naar de huisarts. Die verwijst, als het nodig is, door naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Daar volgen artsen over het algemeen de richtlijnen voor de behandeling van longkanker. ‘Dat is een goede behandeling, maar de richtlijnen worden slechts eens in de zoveel tijd aangepast. In de tussentijd staat de wetenschap niet stil en zijn er nieuwe behandelmogelijkheden waar een patiënt misschien meer aan kan hebben’, vertelt longarts Olga Schuurbiers van het Radboudumc in Nijmegen. ‘Daar is Longkankernet voor bedoeld. Samen met het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond, het Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer en het Canisius- Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen zorgen we dat alle longkankerpatiënten in onze regio toegang hebben tot de nieuwste behandelingen en manieren om de longkanker te onderzoeken en dus de best mogelijke zorg krijgen. Daarbij maakt het niet uit naar welk ziekenhuis iemand in eerste instantie is doorverwezen.’
Geen second opinion nodig
De komst van behandelingen die niet meer overal gegeven kunnen worden, is een van de redenen waarom de vier ziekenhuizen samenwerken. ‘Dat is onhandig, want de patiënt moet naar dat centrum en daar wordt het heel druk. Maar als je samen de zorg goed regelt, kun je de immuuntherapie ook op andere plekken geven. Met Longkankernet werken we hieraan’, vertelt Schuurbiers. ‘We willen samen zorgen dat nieuwe behandelingen zo snel mogelijk en zo goed mogelijk bij de patiënt komen.’
Meedoen? Praat met de longarts
Wil je ook meedoen aan een wetenschappelijke studie? Praat daarover met jouw longarts, die kan goed inschatten of een nieuwe behandeling eventueel een optie voor jou is.
In academische ziekenhuizen of in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis zijn vaak meer mogelijkheden om mee te doen aan klinisch onderzoek.
Longkankernet wil ook samen met patiënten verdere vernieuwingen doorvoeren. Denk bijvoorbeeld aan een betere controle en ondersteuning bij bijwerkingen als iemand thuis verblijft. Daardoor kan de behandeling veiliger worden en hoeft de patiënt misschien minder vaak naar het ziekenhuis te komen. ‘Ook willen we zorgen dat informatie over de onderzoeken en behandelingen voor patiënten begrijpelijk genoeg is’, zegt Schuurbiers. Door Longkankernet maakt het niet uit waar iemand wordt behandeld voor longkanker, want alle behandelteams van de vier ziekenhuizen kijken mee: wat is de beste behandeling voor deze patiënt? Er zijn bijvoorbeeld afspraken gemaakt over het uitvoerig testen van het weefsel. Daardoor kan het ziekenhuis beter bepalen welke kenmerken de longkanker heeft. ‘Doordat we samen kijken naar de beste behandeling leren daar alle ziekenhuizen van’, vertelt de longarts. ‘En het kan ook betekenen dat de patiënt kan meedoen aan een studie naar een nieuwe behandeling.’
Ook brede samenwerking in Zuidwest-Nederland
Binnen het Longkankernetwerk Zuidwest-Nederland werken negentien ziekenhuizen samen. Net als bij Longkankernet wordt samen gekeken wat de beste behandeling voor de patiënt is. Het centraal expertisecentrum is hier het Erasmus MC Kanker Instituut in Rotterdam. Meer informatie en de deelnemende ziekenhuizen staan op www.longkankernetwerk.nl.
Nieuwe behandelingen
Regelmatig verschijnen nieuwsberichten over nieuwe behandelingen voor kanker. Die behan- delingen mogen nog niet aangeboden worden in alle ziekenhuizen, want ze moeten nog in de praktijk onderzocht worden. Dat gebeurt onder andere in het Radboudumc. ‘Als academisch ziekenhuis bieden we behandelingen die bij kleinere regioziekenhuizen niet mogelijk zijn, omdat daarvan het effect nog onvoldoende bewezen is of de bijwerkingen nog onvoldoende duidelijk zijn. Dan is bijvoorbeeld nog niet duidelijk waarom de ene patiënt wel reageert op de behandeling en de andere niet. Door Longkankernet kunnen alle patiënten van de samenwerkende ziekenhuizen meedoen aan de studies die we hier doen – al kunnen patiënten van andere ziekenhuizen buiten het Longkankernet ook in aanmerking komen’, vertelt longarts Berber Piet.
De longarts vertelt dat in het Radboudumc momenteel veel onderzoek wordt gedaan naar de volgorde van de behandelingen, bijvoorbeeld met eerst medicijnen en dan een operatie. ‘We hopen dat daarmee de tumor kleiner wordt en dat de kans op genezing groter wordt.’
Samen besluiten
Door Longkankernet komen dus alle patiënten van de vier ziekenhuizen in aanmerking voor de nieuwste behandelingen van longkanker. Wie daadwerkelijk zo’n behandeling krijgt, is onder andere afhankelijk van zijn of haar conditie, de grootte van de tumor en eventuele uitzaaiingen. De keuze voor een nieuwe behandeling wordt altijd in overleg met de patiënt gemaakt. ‘We willen zeker weten dat die begrijpt wat de nieuwe behandeling inhoudt. Samen zoeken naar een goede afweging tussen kwaliteit en lengte van leven. We kunnen niet altijd voorspellen hoe dat gaat en wat dat voor de kwaliteit van leven betekent.’ Deelname aan een studie betekent soms ook dat iemand vaker naar het academisch ziekenhuis moet komen voor extra scans en testen. Zo kunnen we kijken hoe de behandeling aanslaat. En kunnen we meer leren over longkanker en waarom de behandeling bij sommige mensen wel en bij andere mensen niet werkt. Ook willen we precies weten hoe iemand de behandeling ervaart: welke bijwerkingen merkt de patiënt? Wanneer en hoe erg zijn ze? Zo kunnen we samen de behandeling van longkanker verder verbeteren.’
